Onlangs stuitte ik op deze afbeelding.
De grafiek geeft de stormachtige ontwikkeling van AI weer. Sinds enkele jaren zijn de taal- en beeldherkenningsvaardigheden van AI-systemen beter dan die van mensen. En dat is nog láng niet alles wat AI kan. Het kan muziek ‘in elk genre’ genereren op basis van een beschrijving of een afbeelding, de tekst voor de nieuwste hit van Ed Sheeran schrijven of zelfs foto’s “maken” in de eigen stijl van een fotograaf, met exact hetzelfde beeld dat de camera van die fotograaf produceert. Het klopt dat het resultaat nog niet perfect is, of soms juist té perfect is. Toch is het “AI-product” nu vaak al niet te onderscheiden van een door mensen gemaakt resultaat.
Kans of bedreiging?
Met alle stormachtige ontwikkelingen komen kansen en bedreigingen. Zoals altijd bij technologische doorbraken staan de techno-optimisten lijnrecht tegenover de techno-pessimisten. Een groep experts waaronder Twitter- en Tesla-baas Elon Musk pleitte mede daarom voor een AI-pauze. Ik blijft bij dit soort kwesties altijd graag in de buurt van het redelijke en ietwat saaie midden: AI biedt kansen en bedreigingen en we moeten ons van beide bewust zijn. Het is een ontwikkeling die we niet kúnnen stoppen, maar wel móeten reguleren – hoe lastig dat ook zal zijn. Dat reguleren geldt overigens voor het hele internet. Dat is en blijft in hoge mate een wildwest-gebeuren, waarin de sterkste of slimste trol zegeviert. Maar dat is een onderwerp voor een andere keer. Terug naar AI, terug naar mezelf.
Privé vs. professioneel
In mijn vrije tijd maak ik muziek. Daarbij gebruik ik de mogelijkheden van AI: zou ik Kate Bush een door ChatGPT geschreven tekst kunnen laten zingen die ik kan gebruiken in een house track? Ja hoor, geen probleem. David Guetta liet al horen dat dit mogelijk is door Eminem letterlijk woorden in de mond te leggen. Woorden die hij nooit had uitgesproken, en nooit zal uitspreken. Fans van Eminem waren boos, maar de fans van Guetta reageerden verrukt. De kansen die AI biedt zijn voor mij als privépersoon dus kraakhelder. In mijn werk is dat anders. Als specialist aanbestedingen bij R&Z Content Makers help ik klanten met hun inschrijving op aanbestedingen. Ik legde, ook als experiment, een aantal wensvragen voor aan ChatGPT: hoe zou een winnende inschrijving eruit moeten zien? Luttele seconden later verscheen een tekst die de klant zonder veel problemen zou kunnen indienen als aanbestedingsbrief. Waar ik AI privé als inspirerende kans ervaar, zie ik als professionele tekstschrijver naast de kans ook de bedreiging. Ben ik binnen enkele jaren overbodig en moet ik me als de wiedeweerga omscholen tot – ik noem maar een dwarsstraat – windmolenmonteur?
Namaak
Waar ligt het redelijke midden tussen bedreiging en kans? Bart Wernaart, lector Moral Design Strategy van Fontys Hogescholen, doet op Science Guide een mooie aanzet. “Technologie kan alleen detecteren of iets al heeft bestaan of niet. Echt nieuwe ideeën zullen door technologie dus altijd als ‘vreemd’ worden aangemerkt. Ga ik technologie gebruiken om technologie te detecteren, zoals nu ten aanzien van ChatGPT wordt voorgesteld, dan ontstaat er een technologisch kat-en-muis-spel waarbij de nieuwe Galileo Galilei automatisch af is.” Wernaart reageert op de vraag hoe we echt van nep kunnen onderscheiden, maar en passant zegt hij ook iets anders. AI kan alleen detecteren of iets heeft bestaan én kan alleen (re)produceren wat al bestaat.
Creativiteit
Gelukkig, concludeerde ik, AI kan heel veel (na)maken, maar is afhankelijk van onze menselijke input en onze menselijke creativiteit. AI (re)produceert wat wij hebben bedacht en gemaakt; we zijn nog niet vervangen en ook nog niet volledig vervangbaar. En dat gebeurt voorlopig ook niet, zoals de Gartner-hypecycle van vorig jaar laat zien: we hoeven voorlopig niet te vrezen voor sci-fi-nachtmerries als het dictatoriale computernetwerk Skynet uit de Terminator-filmfranchise. Voorlopig maak ik me dus geen grote zorgen: mijn creativiteit is nog steeds nodig om van een goede inschrijving op een aanbesteding een unieke, verrassende en winnende inschrijving te maken. Een inschrijving die de verwachtingen van mijn klant en diens opdrachtgever overtreft. Ik ga nog niet op zoek naar ander werk, maar blijf wel naar hartenlust (blijven) experimenteren met AI. Professioneel en privé.
Deze blog is geschreven door Pieter van Megen. Wil jij ook weten hoe hij zijn creativiteit gebruikt om van jouw inschrijving een unieke inschrijving te maken? Neem dan vooral contact met hem op!